In Letterster werken leerlingen op hun eigen niveau
Letterster is een digitale alles-in-één-oplossing voor scholen om lees- en spellingproblemen aan te pakken. Het ondersteunt leerlingen in de groepen 4 tot en met 8 met lees- en/of spellingachterstanden of dyslexie.
Door Anouk Oude Sogtoen en Debby Merema
We spreken met Gonny Blokland, lees-en dyslexiecoördinator bij het IKEC Hoorn en leesspecialist bij SWV De Westfriese Knoop/P2O. Gonny licht toe: ‘Ik krijg regelmatig vragen over de begeleiding van de wat oudere leerlingen met lees- en spellingmoeilijkheden. Letterster is voor hen de oplossing. Leerlingen werken op hun eigen niveau en leren veel.’
Waar waren jullie naar op zoek?
‘Wij werken al langere tijd met Bouw!, maar waren zoekend naar wat we konden bieden aan leerlingen die al wat ouder zijn maar wel grote moeite hebben met lezen en spelling. Wij misten een goed programma voor leerlingen die na het afronden van de dyslexiebehandelingen laag blijven scoren. Ook wilden we iets bieden voor leerlingen die, door comorbiditeit of doordat ze net te weinig leesproblemen hebben voor de diagnose dyslexie, niet in aanmerking komen voor het vergoede traject. Toen Letterster kwam als passend vervolg op Bouw!, bleek dit een welkome aanvulling.’
Hoe heb je dit aangepakt?
‘Samen met een collega heb ik de online Letterster vaardigheidstraining gevolgd bij Lexima Academie. Naar aanleiding van deze training waren we meteen enthousiast. Een goede implementatie is belangrijk voor het langdurig gebruik van het programma. Daarom hebben wij eerst een plan op papier uitgewerkt. We besloten klein te beginnen met een soort pilot, zodat we konden zien welke aanpak het meeste effect heeft. Vervolgens hebben we bepaald welke leerlingen aan de pilot konden deelnemen.’
Welke leerlingen nemen deel aan de pilot?
‘We hebben verschillende leerlingen uit groep 6 geselecteerd om als pilot met het programma te werken: een deel is uitbehandeld en een deel van de leerlingen komt niet in aanmerking voor de vergoede dyslexiezorg. Afhankelijk van de behoeften werken de leerlingen alleen met de spellingonderdelen in Letterster of met lezen én spelling. Daarnaast werken sommige leerlingen één-op-één in het programma en andere leerlingen in een klein groepje van maximaal vier leerlingen. Voorafgaand hebben we bij de leerlingen de DMT, AVI en PI-dictee afgenomen, dit zullen we aan het einde van het schooljaar herhalen. Zo kunnen we straks ook zien welke voortgang de leerlingen geboekt hebben.’
Hoe gaat het in de praktijk?
‘Voor de uitvoer heb ik er een leerkracht en een stagiaire bij betrokken. We hebben overleg met elkaar gehad om een goede start te kunnen maken, maar toen begon het thuisonderwijs. Jammer, maar meteen ook interessant. Ik heb de ouders van de betreffende leerlingen aangeschreven en gevraagd of ze het thuis zouden willen proberen. Twee ouders waren hiertoe bereid en hebben thuis met hun kind in Letterster geoefend. Zij zijn enthousiast over het programma en willen er thuis mee blijven oefenen. De leerlingen vinden het programma ook leuk. Zo gaf één van de leerlingen al aan dat hij het fijn vindt dat het programma zelf ook woorden hardop uitspreekt. Met de overige leerlingen uit de pilot zijn we na de lockdown gestart. De spellingonderdelen kunnen door de leerling ook zelfstandig gemaakt worden. Ook is het fijn dat elke week een nieuwe les klaar staat, terwijl je ook nog terug kunt naar wat al eerder is geoefend. Sommige leerlingen hebben grote achterstanden. Het is lastig om in de klas hier altijd op af te stemmen maar bij Letterster werken ze altijd op hun eigen niveau. Dit is een mooie basis.’
Heb je tips voor scholen die gaan starten met Letterster?
‘Meteen goed implementeren, je wil een goede start maken. Een werkgroepje kan hier handig voor zijn. Het is ook aan te raden om de vaardigheidstraining te volgen en het ‘Plan van Aanpak’-document dat hierin behandeld wordt, te gebruiken als uitgangspunt. Voorkennis bij de leerkracht en intern begeleider is belangrijk, net als een vraagbaak. Het is handig om de doelgroep en de criteria hiervoor met elkaar af te stemmen voordat je van start gaat. Verder is het prettig om een tijdsplanning te maken en het proces te evalueren: werkt dit voor deze leerling? Een betrokken team is natuurlijk van meerwaarde. De ouders van de leerlingen die met Letterster (ook thuis) gaan werken moeten goed geïnformeerd worden. Ik heb hiervoor een informatiebrief gemaakt. Tot slot: begin niet te groot! Implementeer het eerst bij bijvoorbeeld één groep als een pilot, en breid het daarna uit.’
Waar sta je over een jaar?
‘Over een jaar heb ik een heleboel leerkrachten, ouders en leerlingen geënthousiasmeerd. Een gedeelde verantwoordelijkheid met de ouders zou mooi zijn: ze hebben dan ook meteen meer inkijk in wat er op school gebeurt. Er werken dan vijftien tot twintig leerlingen per locatie met het programma. Over een jaar ligt er een beleidsplan en is er iemand die het project coördineert. Ik ga dan zelf bijna met pensioen en het lijkt me mooi als ik nog iets kan achterlaten op het vlak van leesonderwijs.’
CV Gonny Blokland
Gonny is lees/dyslexiecoördinator bij het IKEC Hoorn en geeft leesadviezen aan basisscholen binnen het SWV De Westfriese Knoop. Als remedial teacher zette zij in 2001 zij de Hulpklas lezen op voor hulp bij taal, lees- en spellingproblemen. Na 15 jaar had deze speciale klas helaas geen bestaansrecht meer, maar de opgedane expertise geeft nog elke dag inspiratie om motiverende hulp te bieden aan leerlingen met leesproblemen. De digitale hulpmiddelen van Lexima nemen daar zeker een ruime plaats in.
